Tuần Giáo là huyện nằm ở cửa ngõ phía Đông Nam của tỉnh, với diện tích tự nhiên trên 113.000 ha, gồm 1 thị trấn và 18 xã; dân số toàn huyện trên 89.000 người; trong đó có 06 dân tộc chủ yếu, gồm: Thái (57,72%), Mông (27,62%), Kinh (7,71%), Kháng (3,7%), Khơ Mú (2,67%), Phù Lá (0,13%), còn lại 0,45% là các dân tộc khác. Có thể khẳng định Tuần Giáo là địa chỉ đỏ trong hoạt động phát triển du lịch gắn với các di tích, danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện như du lịch sinh thái, ẩm thực, tìm hiểu lịch sử văn hóa cộng đồng, giao lưu văn hóa, lịch sử Đèo Pha Đin; suối Khoáng nóng Bản Sáng - xã Quài Cang; du lịch sinh thái xã Tênh Phông; du lịch sinh thái bản Hua Sa A - xã Tỏa Tình; du lịch khám phá Hang Thẳm Khương, Hang Thẳm Púa, Hang động Há Chớ, Hang động Mùn Chung; một số di sản văn hóa phi vật thể như: Lễ hội cầu mùa của dân tộc Khơ Mú, Lễ hội Pang Phóong (lễ tạ ơn) của dân tộc Kháng, Lễ hội dòng họ và Lễ hội Nào Pê Chầu của dân tộc Mông, Lễ hội Xên bản của dân tộc Thái. Đặc biệt, Tuần Giáo có khu căn cứ Cách mạng Pú Nhung - nơi tưởng niệm anh hùng thiếu niên Vừ A Dính...
Công tác bảo tồn và phát triển văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn huyện Tuần Giáo thời gian qua đã đạt được một số kết quả nhất định; nét đẹp văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số được kiểm kê, nhận diện; các hoạt động văn hóa, văn nghệ thể dục thể thao diễn ra sôi nổi; các di tích hiện có bước đầu được đầu tư và phát huy giá trị. Tuy nhiên, nhiều di sản văn hóa phi vật thể truyền thống của các dân tộc mới chỉ được kiểm kê và nhận diện chưa được nghiên cứu, đánh giá; công tác trùng tu, tôn tạo các di tích được quan tâm nhưng chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở còn thiếu và chưa đồng bộ; các giá trị văn hóa tiêu biểu của dân tộc Phù Lá đã bị mai một, không còn tư liệu khôi phục. Đặc biệt việc tham mưu, triển khai chính sách hỗ trợ đối với nghệ nhân ưu tú trên địa bàn huyện chưa được quan tâm thực hiện; có nhiều nghệ nhân trong cộng đồng chưa được quan tâm, rà soát để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống nên chưa được hướng dẫn lập hồ sơ đề nghị công nhận.
Phát biểu tại buổi làm việc, các thành viên đoàn giám sát đã đề nghị chính quyền các cấp huyện Tuần Giáo chỉ đạo các phòng, bộ phận chuyên môn tìm hiểu, rà soát các nghệ nhân trong cộng đồng, kiểm tra các điều kiện để đề nghị được công nhận nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân nhân dân; khẩn trương lập hồ sơ đề nghị xét hưởng chế độ hỗ trợ đối với nghệ nhận ưu tú đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu đảm bảo quyền lợi cho các nghệ nhân.
Buổi sáng cùng ngày, đoàn đã làm việc với UBND xã Pú Nhung và đến thăm nhà lưu niệm, thắp hương tưởng niệm anh hùng thiếu niên Vừ A Dính; thăm hỏi, tặng quà nghệ nhân Mùa A Súa, bản Khó Bua - xã Pú Nhung, nghệ nhân ưu tú Tòng Văn Pháng, bản Hới - xã Quài Tở./.
Nguyễn Dung