Chính quyền cấp huyện đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử
Kế thừa Hiến pháp năm 1945, 1959, 1980, 1992, Hiến pháp năm 2013 quy định đơn vị hành chính địa phương gồm 3 cấp tỉnh: cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương), cấp huyện (huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, quận và đơn vị hành chính tương đương); cấp xã (xã, phường, thị trấn). Trong giai đoạn đầu của đất nước, kinh tế - xã hội còn gặp khó khăn nhất định; trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã còn hạn chế, chưa chuẩn hóa, việc tổ chức đơn vị hành chính 3 cấp, trong đó cấp huyện là đơn vị hành chính trung gian là phù hợp với điều kiện thực tiễn. Tuy nhiên, sau gần 40 năm đổi mới đất nước đã đạt được những thàn/h tựu rất to lớn, có ý nghĩa lịch sử, Việt Nam đã trở thành quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 4 trong ASEAN, thứ 32 trên thế giới, việc tổ chức đơn vị hành chính 2 cấp (tỉnh, xã), kết thúc hoạt động của cấp huyện là phù hợp với nhiệm vụ trong tình hình mới; yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu của khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong quản trị nhà nước và xu hướng chung của các nước trên thế giới. Theo báo cáo của Viện Nhà nước và Pháp luật, đơn vị hành chính địa phương ở một số nước như: Nhật Bản, Anh, Đức…chính quyền địa phương được tổ chức theo hệ thống hai cấp.
Xây dựng chính quyền cấp xã gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân tốt hơn
Thực hiện chủ trương sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp và kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện từ ngày 01/7/2025, khoản 1 Điều 110 dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 quy định đơn vị hành chính 2 cấp: “Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do luật định” là cần thiết và phù hợp trong điều kiện thực tế hiện nay. Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15, đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gồm xã, phường, đặc khu (gọi chung là cấp xã). Xã là đơn vị hành chính ở nông thôn; phường là đơn vị hành chính ở đô thị; đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng được thành lập phù hợp với điều kiện địa lý, tự nhiên, đặc điểm dân cư và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Họp báo công bố Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013
Phát biểu tại Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cùng với các đề án kèm theo là những vấn đề rất hệ trọng, có tính lịch sử; không chỉ sắp xếp về tổ chức, bộ máy, cán bộ; mà còn phân cấp về thẩm quyền; bố trí lại đơn vị hành chính; phân bổ về nguồn lực; tạo không gian phát triển. Mục tiêu là xây dựng chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân tốt hơn; đồng thời, mở ra cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là cho 100 năm tới./.
Bài, ảnh: Cát Tường