Thực trạng tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra
Tổ chức, bộ máy của ngành Thanh tra hiện nay gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ, ngành Trung ương (Thanh tra Bộ), Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Thanh tra tỉnh), Thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (Thanh tra huyện), Thanh tra sở, ngành (Thanh tra Sở); tổng số có 105 đơn vị cấp cục, vụ; 2.167 đơn vị cấp phòng với 15.169 công chức (không bao gồm Thanh tra Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam).
Giai đoạn 2021 - 2024, ngành Thanh tra đã triển khai 712.883 cuộc thanh tra, kiểm tra; tiếp 1.365.380 lượt người; tiếp nhận, xử lý 1.589.787 đơn các loại, giải quyết 91.371 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền; triển khai đồng bộ, hiệu quả chương trình, kế hoạch, các văn bản chỉ đạo trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, góp phần chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phòng ngừa, phát hiện, xử lý vi phạm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội để phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, tổ chức, bộ máy của ngành Thanh tra hiện nay cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối bên trong, số lượng công chức lớn nhưng hiệu lực, hiệu quả chưa tương xứng. Thanh tra Bộ và Thanh tra địa phương chưa bảo đảm tính độc lập, khách quan trong thực thi công vụ. Hoạt động của các cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực và theo cấp hành chính còn nhiều chồng chéo, trùng lắp, giao thoa.
Tổ chức, sắp xếp, cơ cấu lại các cơ quan thanh tra tập trung, thống nhất, tinh gọn theo 2 cấp ở Trung ương và địa phương
Ở Trung ương, kết thúc hoạt động 05 đơn vị cấp cục, vụ của Thanh tra Chính phủ và 18 thanh tra Bộ để sắp xếp, tổ chức thành các Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo ngành, lĩnh vực và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Thanh tra Chính phủ.
Ở địa phương, kết thúc hoạt động 696 Thanh tra huyện và 1.001 Thanh tra sở cùng với 63 Thanh tra tỉnh hiện nay để sắp xếp, tổ chức lại thành 63 Thanh tra tỉnh trực thuộc Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Sau sắp xếp, tinh gọn, tổ chức bộ máy của ngành Thanh tra còn 86 đầu mối cấp cục, vụ, giảm 19 đơn vị cấp cục, vụ (18,1%), còn 685 đơn vị cấp phòng, giảm 1.482 đơn vị cấp phòng (68,4%), còn 9.500 công chức, giảm 5.669 công chức (37,4%) so với trước khi sắp xếp, tinh gọn.

Toàn cảnh Phiên họp thứ 11 Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW
Tổ chức bộ máy của ngành Thanh tra theo 02 cấp gồm: Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh. Thanh tra Chính phủ có 23 đơn vị cấp cục, vụ với 127 phòng và 1.700 công chức, gồm 05 đơn vị tham mưu tổng hợp, 15 đơn vị thanh tra chuyên ngành, lĩnh vực, địa bàn, 03 đơn vị sự nghiệp công lập. Thanh tra tỉnh có 63 Thanh tra tỉnh với 558 phòng và 7.800 công chức. Về tổ chức đảng, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ trực thuộc Đảng ủy Chính phủ. Đảng bộ Thanh tra tỉnh trực thuộc Tỉnh ủy, Thành ủy các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Thực hiện Đề án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của các cơ quan thanh tra tập trung, thống nhất, tinh gọn về một đầu mối theo 2 cấp ở Trung ương và địa phương đảm bảo mục tiêu giảm đầu mối, giảm tầng nấc và biên chế theo Nghị quyết 18-NQ/TW và khắc phục những tồn tại, hạn chế, chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra./.
Bài, ảnh: Ngọc Tiên