Vị trí, chức năng, cơ cấu tổ chức của sở
Sở là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương theo quy định của pháp luật (Điều 3).
Cơ cấu tổ chức của sở, gồm: Phòng chuyên môn, nghiệp vụ; Thanh tra (nếu có); Văn phòng (nếu có); Chi cục và tổ chức tương đương (nếu có); Đơn vị sự nghiệp công lập (nếu có). Việc thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở phải đáp ứng tiêu chí sau: có chức năng, nhiệm vụ tham mưu về quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của sở; khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 07 biên chế công chức đối với phòng thuộc sở của thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh; tối thiểu 06 biên chế công chức đối với phòng thuộc sở của cấp tỉnh loại I; tối thiểu 05 biên chế công chức đối với phòng thuộc sở của cấp tỉnh loại II và III. Tiêu chí thành lập Văn phòng thuộc sở được áp dụng như tiêu chí thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở. Trường hợp không thành lập Văn phòng thuộc sở thì giao cho một phòng chuyên môn thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng (Điều 5).
Sở thuộc UBND cấp tỉnh làm việc theo chế độ thủ trưởng và theo Quy chế làm việc của UBND cấp tỉnh, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ.
Số lượng các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh
Các Sở được tổ chức thống nhất ở các địa phương gồm: (1) Sở Nội vụ, (2) Sở Tư pháp, (3) Sở Tài chính, (4) Sở Công thương, (5) Sở Nông nghiệp và Môi trường, (6) Sở Xây dựng, (7) Sở Khoa học và Công nghệ, (8) Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, (9) Sở Giáo dục và Đào tạo, (10) Sở Y tế, (11) Thanh tra tỉnh, (12) Văn phòng Ủy ban nhân dân.
Các sở đặc thù được tổ chức ở một số địa phương gồm: Sở Ngoại vụ, Sở Dân tộc và Tôn giáo, Sở Du lịch, Sở Quy hoạch – Kiến trúc. Sở Ngoại vụ được thành lập khi đáp ứng một trong các tiêu chí: có cửa khẩu quốc tế đường bộ; có cửa khẩu quốc tế đường hàng không; có cảng biển quốc tế; có từ 500 dự án đầu tư nước ngoài trở lên. Sở Dân tộc và Tôn giáo được thành lập ở các tỉnh có ít nhất 20.000 người dân tộc thiểu số sống tập trung thành cộng đồng làng, bản; có ít nhất 5.000 người dân tộc thiểu số đang cần Nhà nước tập trung giúp đỡ, hỗ trợ phát triển; có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống ở địa bàn xung yếu về an ninh, quốc phòng. Sở Du lịch được thành lập khi đáp ứng tiêu chí: có di sản văn hóa vật thể được UNESCO ghi danh là Di sản thế giới; giá trị kinh tế từ du lịch đóng góp vào tổng sản phẩm nội địa hàng năm của địa phương với tỷ trọng từ 10% trở lên trong 5 năm liên tục. Sở Quy hoạch – Kiến trúc được thành lập ở thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Đối với thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức 15 sở. Đối với các tỉnh, thành phố khác được tổ chức không quá 14 sở.
Vị trí, chức năng, số lượng các phòng thuộc UBND cấp huyện
Phòng là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện; thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND cấp huyện quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương theo quy định của pháp luật.
Phòng thuộc UBND cấp huyện chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, vị trí việc làm, biên chế công chức, cơ cấu ngạch công chức và công tác của UBND cấp huyện, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh (Điều 11).
Các phòng chuyên môn được tổ chức thống nhất ở cấp huyện gồm: (1) Phòng Nội vụ, (2) Phòng Tư pháp, (3) Phòng Tài chính – Kế hoạch, (4) Phòng Giáo dục và Đào tạo, (5) Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị, (6) Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin, (7) Phòng Y tế, (8) Thanh tra huyện, (9) Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.
Các phòng chuyên môn đặc thù ở cấp huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường tại quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương; Phòng Nông nghiệp và Môi trường tại huyện; Phòng Dân tộc và Tôn giáo được thành lập khi có ít nhất 5.000 người dân tộc thiểu số đang cần Nhà nước tập trung giúp đỡ, hỗ trợ phát triển; có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống ở địa bàn xung yếu về an ninh, quốc phòng.
Căn cứ vào Nghị định 45/2025/NĐ-CP và yêu cầu quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực, địa phương quyết định thành lập các phòng cho phù hợp, bảo đảm không vượt quá 10 phòng.
Các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Điện Biên
Tại Kỳ họp thứ Mười Tám (kỳ họp chuyên đề) Hội đồng nhân dân tỉnh Điện Biên đã ban hành Nghị quyết số 224/NQ-HĐND ngày 20/02/2025 về thành lập các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Điện Biên.
Thành lập Sở Tài chính trên cơ sở hợp nhất Sở Kế hoạch và Đầu tư và Sở Tài chính; thành lập Sở Xây dựng trên cơ sở hợp nhất Sở Giao thông vận tải và Sở Xây dựng; thành lập Sở Khoa học và Công nghệ trên cơ sở hợp nhất Sở Thông tin và Truyền thông và Sở Khoa học và Công nghệ; thành lập Sở Nông nghiệp và Môi trường trên cơ sở hợp nhất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Sở Tài nguyên và Môi trường; thành lập Sở Nội vụ trên cơ sở hợp nhất Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và Sở Nội vụ; thành lập Sở Dân tộc và Tôn giáo trên cơ sở Ban Dân tộc tỉnh.
Kết quả biểu quyết Nghị quyết thành lập các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Điện Biên
Sau khi thành lập, số lượng các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh là 14 sở, ban, ngành, gồm: (1) Sở Tài chính; (2) Sở Xây dựng; (3) Sở Khoa học và Công nghệ; (4) Sở Nông nghiệp và Môi trường; (5) Sở Nội vụ; (6) Sở Dân tộc và Tôn giáo; (7) Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; (8) Sở Giáo dục và Đào tạo; (9) Sở Y tế; (10) Sở Công Thương; (11) Sở Tư pháp; (12) Sở Ngoại vụ; (13) Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; (14) Thanh tra tỉnh.
Bài và ảnh: Cát Tường