Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên, ĐBQH tỉnh Điện Biên phát biểu tại phiên thảo luận
Dự thảo Luật quy định Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép doanh nghiệp do nhà nước nắm 100% vốn điều lệ được thực hiện khảo sát, triển khai các dự án điện gió ngoài khơi. Theo đại biểu, việc giao cho các doanh nghiệp nhà nước triển khai một số dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên là bước đi cần thận trọng, cần tính đến thực tế là các doanh nghiệp nhà nước trong ngành năng lượng của Việt Nam như PVN, EVN đều chưa có kinh nghiệm triển khai các dự án điện gió ngoài khơi, đặc biệt là EVN đang trong tình trạng thua lỗ.
Để đảm bảo thành công của các dự án điện gió ngoài khơi cả về công nghệ và hiệu quả kinh tế, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cho phép các doanh nghiệp nhà nước được đề xuất đối tác cho hoạt động khảo sát và triển khai các dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên.
“Việc lựa chọn đối tác có đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm và công nghệ trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi sẽ giúp doanh nghiệp nhà nước tận dụng được nguồn lực, giảm bớt gánh nặng tài chính cũng như chia sẻ rủi ro (nếu có). Mô hình đối tác này cũng giúp giảm thiểu những quan ngại về vấn đề an ninh, do doanh nghiệp nhà nước vẫn là đối tác nắm quyền kiểm soát đối với dự án”, Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu nêu ý kiến.
Về khảo sát dự án điện gió ngoài khơi, dự thảo Luật quy định Chính phủ xác định khu vực biển được phép khảo sát, Thủ tướng Chính phủ giao doanh nghiệp nhà nước thực hiện khảo sát. Việc lựa chọn nhà đầu tư tư nhân tham gia khảo sát sẽ do Chính phủ quy định chi tiết ở văn bản dưới luật và mọi dữ liệu khảo sát thuộc sở hữu của Nhà nước. Bên thực hiện khảo sát được quyền đề xuất dự án, nhưng vẫn phải tham gia đấu thầu cạnh tranh để được lựa chọn là nhà đầu tư dự án.
Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng, khác với các loại hình năng lượng khác, hoạt động khảo sát phục vụ cho việc triển khai dự án điện gió ngoài khơi đóng vai trò rất quan trọng, với thời gian có thể lên tới 2 năm và tổng chi phí hàng chục triệu USD. Chính vì vậy, sẽ rất khó để thu hút nhà đầu tư tư nhân thực hiện hoạt động khảo sát nếu như không có quyền sở hữu dữ liệu khảo sát và cũng không được đảm bảo quyền phát triển dự án sau này.
Quy định này nhằm đảm bảo quyền kiểm soát của Nhà nước đối với các nguồn dữ liệu về tài nguyên biển. Tuy nhiên, cần tính đến tính khả thi của chính sách và bổ sung những cơ chế đảm bảo quyền lợi, tạo động lực thu hút các nhà đầu tư tham gia hoạt động khảo sát, góp phần tạo nguồn dữ liệu để phát triển ngành. Ví dụ như quy định về quyền phát triển dự án trên khu vực mà nhà đầu tư đã khảo sát, quy định về cơ chế thu hồi chi phí cho nhà đầu tư thực hiện khảo sát trong trường hợp không được lựa chọn là nhà đầu tư phát triển dự án./.
Tin, ảnh: Mai Hồng