Một số kết quả nổi bật trong giám sát “Việc xây dựng, triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 vốn ngân sách địa phương cấp huyện quản lý”

Việc rà soát, lựa chọn, sắp xếp thứ tự ưu tiên danh mục dự án để đưa vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 và hàng năm, được cấp huyện tổng hợp từ cấp xã, các phòng ban chuyên môn tổng hợp, trình xin ý kiến Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ huyện trước khi trình HĐND huyện xem xét, quyết định. Việc phân bổ vốn tuân thủ theo khoản 8, Điều 4 Nghị quyết 973/2020/UBTVQH14. Nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND cấp huyện về việc giao kế hoạch đầu tư công trung hạn, hàng năm cho các đơn vị thực hiện, bao gồm tổng mức vốn, danh mục dự án, và mức bố trí vốn cho từng dự án cơ bản đảm bảo đúng thời gian theo quy định tại khoản 5, Điều 62 và khoản 3, 4, Điều 63 Luật Đầu tư công năm 2019. Tổng kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách địa phương cấp huyện quản lý giai đoạn 2021-2025, được phê duyệt theo Nghị quyết số 46/NQ-HĐND ngày 29 tháng 9 năm 2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh là 1.008.369 triệu đồng (phần 30% của 90% còn lại sau khi trừ đi dự phòng 10% vốn xây dựng cơ bản trong cân đối NSĐP), trong đó: Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách địa phương cấp huyện quản lý năm 2021 và 2022 là: 357.666 triệu đồng (năm 2021 là 178.833 triệu đồng, phê duyệt theo Nghị quyết số 191/NQ-HĐND ngày 8/12/2020; năm 2022 là 178.833 triệu đồng, phê duyệt theo Nghị quyết số 58/NQ-HĐND ngày 9/12/2021 của HĐND tỉnh). 

Giai đoạn 2021 -2025, là giai đoạn đầu thực hiện việc phân cấp cho các huyện, thị xã, thành phố 30% vốn đầu tư công trong cân đối ngân sách địa phương cho cấp huyện quản lý, việc phân cấp là phù hợp với quy định của Luật Ngân sách năm 2015 và Luật Đầu tư công năm 2019; công tác lập, phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công NSĐP do huyện quản lý được thực hiện cơ bản tuân thủ các nguyên tắc, tiêu chí theo quy định tại Nghị quyết số 26/2020/NQ-HĐND, ngày 10/11/2020 của HĐND tỉnh về ban hành nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách địa phương giai đoạn 2021-2025, tỉnh Điện Biên; phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm của địa phương; chủ động bám sát số vốn được giao trong giai đoạn và Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 để sắp xếp thứ tự ưu tiên, bố trí vốn cho các dự án đảm bảo theo quy định, nhằm phát huy tối đa hiệu quả của nguồn vốn được giao. Qua đó đã tạo những kết quả nổi bật như: Việc phân cấp 30% vốn đầu tư công từ NSĐP cho cấp huyện quản lý đã tạo điều kiện cho cấp huyện chủ động linh hoạt trong xây dựng, phân bổ, điều hành kế hoạch đầu tư, đồng thời cũng đã xác định rõ trách nhiệm thẩm quyền của cấp huyện trong thực hiện kế hoạch đầu tư công, phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư dự án; việc phân cấp đã giúp đẩy nhanh tiến độ, tỷ lệ giải ngân, thanh toán và tổ chức triển khai thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và cả giai đoạn; đã khắc phục được tình trạng đầu tư phân tán, dàn trải; không phát sinh mới nợ đọng xây dựng cơ bản, xử lý dứt điểm việc nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài; giải quyết tình trạng kéo dài thời gian thi công do các dự án không được bố trí đủ vốn hoặc bố trí vốn không đúng theo thời gian quy định, từ đó phát huy được hiệu quả đầu tư của các nguồn vốn. 

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách địa phương của một số huyện chưa được phân loại, sắp xếp các dự án theo ngành, lĩnh vực được quy định tại Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn có liên quan; một số dự án chưa gắn với việc triển khai thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 của địa phương. Một số huyện xây dựng, thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 52, Điều 53 Luật Đầu tư công như: Dự án chưa đủ điện kiện phân bổ chi tiết; chưa dự kiến vốn, thời gian đầu tư trong kỳ kế hoạch và phân bổ cho các dự án, để đảm bảo thời gian bố trí vốn cho các dự án đúng theo quy định. Việc ban hành các Nghị quyết và Quyết định liên quan đến Kế hoạch đầu tư công, chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư của một số huyện còn chưa phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước, khó khăn cho công tác kiểm tra, theo dõi, cụ thể: không có Nghị quyết và quyết định về giao kế hoạch đầu tư công riêng hàng năm mà lồng ghép kế hoạch đầu tư công trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách hàng năm; phê duyệt chủ trương đầu tư của nhiều dự án trong cùng một nghị quyết trong khi các dự án có mục tiêu, quy mô đầu tư, thời gian địa điểm, địa bàn đầu tư, nhu cầu vốn khác nhau. Việc thực hiện lồng ghép nguồn vốn, xác định cơ cấu nguồn vốn, khả năng cân đối vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, hàng năm của một số huyện chưa đảm bảo Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, cụ thể như: Chưa xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn từ nguồn thu từ đất được phân bổ cho đầu tư mà thực hiện phân bổ, điều hành nguồn chi đầu tư từ nguồn thu sử dụng đất trên cơ sở số thu đạt được từng năm; chưa xác định được cơ cấu của nguồn vốn lồng ghép đầu tư cho các dự án trong giai đoạn,..

Qua giám sát, Đoàn đã chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan đến những tồn tại, hạn chế đã nêu; đồng thời, đoàn giám sát đề nghị với UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư: tiếp tục chỉ đạo UBND cấp huyện, triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn, hàng năm đảm bảo theo quy định của Luật đầu tư công, Nghị quyết số 973/2020/UBTVQH14 ngày 8/7/2020 của UBTVQH14 và các Luật, văn bản liên quan; thực hiện đầu tư hiệu quả, giải ngân 100% kế hoạch vốn hàng năm; quản lý, sử dụng nguồn chi sự nghiệp có tính chất đầu tư phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc triển khai, thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm; chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp với các sở ngành liên quan nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách, tiêu chí xác định dự án đầu tư công cấp huyện quản lý được lồng ghép nguồn vốn, được hỗ trợ từ nguồn vốn đầu tư công thuộc ngân sách địa phương tỉnh quản lý và các nguồn vốn khác; tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc UBND các huyện, thị xã, thành phố, các chủ đầu tư thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm, đảm bảo giải ngân 100% số vốn được giao trong năm kế hoạch. Tăng cường theo dõi, kiểm tra, đánh giá việc xây dựng, triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm để kịp thời đôn đốc, nhắc nhở, chấn chỉnh trong hoạt động đầu tư công; tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh các văn bản hướng dẫn cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền. Bên cạnh đó, đoàn giám sát đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố: Thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về đầu tư công, quản lý điều hành kế hoạch đầu tư công hàng năm, trung hạn; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ, nâng cao chất lượng trong việc lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư các dự án đầu tư công; Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, hàng năm,... nghiêm túc thực hiện khắc phục tồn tại, hạn chế đoàn giám sát đã nêu, chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn tham mưu cho UBND huyện trình HĐND huyện phê duyệt, điều chỉnh các Nghị quyết đảm bảo tuân thủ theo quy định của Luật Đầu tư công và các văn bản liên quan hiện hành./.

Thuý Chinh