Những năm qua, trên cơ sở quy định của Luật và các văn bản hướng dẫn, tỉnh Điện Biên đã ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức xây dựng, triển khai các chương trình, nội dung, kế hoạch thực hiện Luật Thanh niên phù hợp với điều kiện thực tế. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát với nhiều hình thức khác nhau, góp phần thúc đẩy công tác thanh niên ngày càng đi vào chiều sâu.
Các cấp ủy, chính quyền đã làm tốt công tác vận động đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia các hoạt động xây dựng nền quốc phòng toàn dân, qua đó giáo dục thanh niên nâng cao ý thức cách mạng, chủ động đối phó với âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch. Hàng năm, thanh niên hăng hái lên đường tòng quân bảo vệ Tổ quốc đều đạt và vượt kế hoạch giao, chất lượng tân binh được nâng lên. Bên cạnh đó đã huy động hàng trăm lượt Đoàn viên, thanh niên tham gia công tác phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn; tham gia các chương trình tình nguyện, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.
Các cấp Đoàn đã tham mưu, đề xuất với cấp uỷ, chính quyền tổ chức đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên, tạo điều kiện cho tuổi trẻ đảm nhận công trình, phần việc khó khăn; tích cực vận động, tạo môi trường thuận lợi để ĐVTN khẳng định vai trò xung kích trong lao động, phát triển kinh tế - xã hội; phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo nghề ngắn hạn, chuyển giao khoa học kỹ thuật về sảm xuất lương thực, chăn nuôi gia súc, gia cầm cho gần 48.000 ĐVTN nông thôn. Đồng thời, tổ chức tư vấn tuyển sinh, giới thiệu việc làm cho trên 30.000 đoàn viên, thanh niên trong trường học; phối hợp với Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội triển khai vốn vay sản xuất, kinh doanh cho thanh niên...
Thường xuyên quan tâm, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để các tài năng trẻ cống hiến và trưởng thành trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các ngành đã phối hợp tổ chức nhiều cuộc thi sáng tạo, nghiên cứu khoa học như: Hội thi sáng tạo trẻ, cuộc thi tin học trẻ; trao học bổng tiếp sức đến trường, học bổng Vừ A Dính, giải thưởng Lương Đình Của cho ĐVTN lao động sản xuất giỏi, cho tài năng trẻ trong học tập, văn hóa, văn nghệ, thể thao.
Thực hiện đề án tuyển chọn 600 tri thức trẻ ưu tú, có trình độ đại học tăng cường về làm Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã thuộc huyện nghèo đạt được nhiều kết quả tích cực, toàn tỉnh đã tuyển chọn được 32 trí thức trẻ là thanh niên các dân tộc thiểu số đã tốt nghiệp đại học, các tri thức trẻ đã cùng UBND xã tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương, phối hợp với các tổ chức đoàn thể làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật Nhà nước; cùng với đó, các trí thức trẻ tình nguyện thuộc đề án 500 giai đoạn 2013-2020 về các xã tham gia phát triển nông thôn, miền núi luôn được đánh giá cao, đã giúp cấp ủy, chính quyền triển khai hiệu quả các Nghị quyết, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Thanh niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi được đảm bảo quyền, nghĩa vụ, được đối xử công bằng, bình đẳng; được chính quyền các cấp, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể quan tâm giúp đỡ học tập, định hướng nghề nghiệp, tu dưỡng đạo đức cá nhân, từ đó giúp thanh niên hình thành lối sống lành mạnh, có văn hóa. Tiếp nhận, thẩm định 13 đợt hồ sơ, giải quyết chế độ thanh niên xung phong hoàn thành nghĩa vụ trong kháng chiến cho hơn 800 trường hợp.
Các địa phương đã quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục, y tế, tư vấn sức khỏe, văn hóa, nghệ thuật, vui chơi giải trí, thể dục thể thao phục vụ đời sống tinh thần cho nhân dân, trong đó phần lớn thanh thiếu nhi được thụ hưởng. Xây dựng các thiết chế văn hoá, thể thao, các câu lạc bộ âm nhạc, thể thao, tổ chức thực hiện các phong trào “Tình nguyện hè”, “Tiếp sức đến trường”, “Tuổi trẻ sáng tạo, lập thân, lập nghiệp”, “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới”.... qua đó, tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh cho thanh niên, đồng thời kịp thời phát hiện, để bồi dưỡng tài năng trẻ làm nòng cốt trong lực lượng thanh niên của tỉnh.
Công tác đối ngoại của Thanh niên cũng đã được quan tâm, từ năm 2006 đến nay, đã cử 106 cán bộ, đoàn viên tham gia các hoạt động giao lưa với Thanh niên các nước: Trung Quốc, Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan...; cử 02 đoàn sang thăm, làm việc với Đoàn thanh niên 03 tỉnh Bắc Lào. Qua các hoạt động này góp phần khẳng định và nâng cao uy tín, vị thế của thanh niên Điện Biên nói riêng và thanh niên Việt Nam nói chung trên trường quốc tế, giúp thanh niên thế giới hiểu đúng và đầy đủ hơn về đất nước, con người Việt Nam…
Có thể khẳng định, thông qua việc quán triệt và thực hiện Luật Thanh niên, thanh niên các dân tộc trong tỉnh đã luôn nêu cao tinh thần yêu nước, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, không ngại khó khăn gian khổ, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng, có ý chí vươn lên trong học tập, lập thân, lập nghiệp… Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như: Một số quy định của Luật Thanh niên còn chung chung, các văn bản hướng dẫn thi hành chậm được ban hành và ban hành chưa đầy đủ. Luật có quy định rõ quyền lợi, nghĩa vụ của Thanh niên cũng như các đối tượng có liên quan nhưng chưa có chế tài để xử lý các tổ chức, cá nhân không thực hiện. Nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa đầy đủ về vai trò, chức năng QLNN về Thanh niên, công tác Thanh niên. Công tác phối hợp giữa các ngành có liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ QLNN về thanh niên, công tác thanh niên chưa được chặt chẽ, đồng bộ, còn mang tính hình thức; kinh phí đầu tư cho các chương trình, đề án phát triển thanh niên còn khó khăn, chủ yếu là lồng ghép từ các nguồn kinh phí khác. Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật ở một số đơn vị, địa phương chưa có chiều sâu, mới tập trung ở hoạt động bề nổi và chưa thường xuyên. Công tác quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng, luân chuyển và thực hiện chính sách đối với cán bộ làm công tác thanh niên chưa đồng bộ. Công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Việc hỗ trợ thanh niên đầu tư, phát triển sản xuất còn hạn chế; tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm, thu nhập thấp trong thanh niên còn cao; một bộ phận thanh niên còn có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; thanh niên khu vực nông thôn, miền núi, thanh niên dân tộc vùng khó khăn còn hạn chế về trình độ văn hóa; tình trạng vi phạm pháp luật nhất là vấn đề về ma túy, an toàn giao thông, nạn tảo hôn trong thanh niên dân tộc thiểu số vẫn còn diễn ra....
Để thanh niên nói chung và thanh niên tỉnh Điện Biên nói riêng phát huy được vai trò trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Quốc hội, Chính phủ cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Luật Thanh niên cho phù hợp với tình hình hiện nay có như vậy mới tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên tiếp tục lao động, cống hiến góp phần vào xây dựng phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh trong tình hình mới./.
Lò Bích
Phó Trưởng Ban VH - XH HĐND tỉnh